De Waterleiding in tijd van oorlogsgevaar
Bescherming van het Pompstation te Noordbergum
Noordbergum 28 augustus 1939
Een der meest vitale bedrijven, welker ongestoorde voortgang voor het belang der bevolking
te allen tijde noodzakelijk is, is wel de waterleiding. Natuurlijk doet de directie der I.W.G.L.
al het mogelijke om de waterlevering in haar gebied ook in oorlogstijd te verzekeren.
Vandaag hebben we op het pompstation te
Noord-Bergum de genomen maatregelen eens in oogenschouw genomen.
Dadelijk bij onze aankomst konden wij ons er reeds van overtuigen, dat men hier geen halve
maatregelen nam.
Groote, stevige barricades van zandzakken
stonden voor den hoofdingang en voor de deuren der transformatorhuisjes opgesteld en langs den
geheelen voorgevel waren de ramen geblindeerd met 16 mm. dikke stalen platen.
Deze platen en ook de zandzakbarricades bieden een voldoende
veiligheid tegen brandbommen en tegen de rondvliegende schermen van brisant- en kartetsbommen.
Naar ons uit ons gesprek met den chefmachinist van dit pompstation bleek, heeft de
I.W.G.L. steeds met de mogelijkheid van oorlogstoestand rekening gehouden.
Bij den bouw van dit pompstation zijn allerhande maatregelen reeds dadelijk getroffen.
Zoo waren haken voor het aanbrengen der stalen luiken (deze luiken hebben een totaal gewicht van 12000 kilogram)
reeds dadelijk in den gevel aangebracht en ook het betondak is van voldoende zware constructie
om scherven van bommen te weerstaan en eventueele brandbommen tegen te houden.
Bij het leggen der hoofdbuisleiding zijn deze zooveel mogelijk dubbel aangebracht, ook
de pompinstallaties zijn dubbel en elk stel is afzonderlijk te bedienen.
Zou dus tusschen het pompstation en Leeuwarden een hoofdhuis bij
een eventueelen aanval worden getroffen, dan is een enkele handbeweging voldoende om de
waterlevering over het tweede buizenstel tot stand te brengen.
Het meest kwetsbare gedeelte van dit bedrijf is wel de electriciteitsvoorziening en het is
logisch dat men hiervoor dan ook speciale maatregelen heeft genomen.
Buiten de barricades van zandzakken, welke de stalen buitendeuren beschermen tegen scherven, kunnen de bovenlichten afgedekt worden met zware platen van gewapend beton, waarvan het gewicht door het
opleggen van zandzakken nog verhoogd wordt.
Bij de verlichting is er natuurlijk voor gezorgd, dat nergens licht naar buiten kan uitstralen,
de terreinverlichting kan eenvoudig geheel uitgeschakeld worden. Voor de bestrijding van
brandbommen zijn groote hoeveelheden materiaal aanwezig en het personeel is hierin ook
reeds terdege geoefend.
Ook met eventueele gasaanvallen is rekening gehouden. Onder het hoofdgebouw is een
groote gasvrije kelder ingericht, die van buiten en van binnen af bereikbaar is. Deze kamer met
sluis en een nooduitgang kan aan het vaste personeel — vijf man — een schuilplaats bieden
voor drie uur. Bovendien zijn hier gasmaskers
voorradig, zoodat het bedienend personeel reeds
dadelijk met het gasvrij maken der gebouwen
kan beginnen. Voorts zijn in dezen kelder gereedschappen, drinkwater en levensmiddelen in
voldoende mate aanwezig, terwijl de telefoon voor verbinding met de buitenwereld zorgt.
Desnoods kunnen de onmisbare instrumenten van het machinegebouw in den kelder worden
gemonteerd, waardoor het geheele bedrijf vanuit dezen gas en scherfvrijen kelder kan worden
bediend.
Voor alles heeft men er hier rekening mede gehouden, dat de te treffen maatregelen uiterst
snel kunnen worden uitgevoerd.
In een speciale bergplaats, gemakkelijk te bereiken met voertuigen enz., zijn de stalen platen, de 7000 zandzakken en het andere materiaal opgeborgen, een
takel is opgehangen om de zware platen te hanteeren en een groote hoeveelheid zuiver zand
ligt in de onmiddellijke nabijheid.
Een sirene waarschuwt het omwonende werkvolk voor naderend luchtgevaar, zoodat een ieder dadelijk
op den hem aangewezen post present kan zijn.
Ook langs den voorgevel is een takel aangebracht, zoodat gewaarborgd wordt, dat men de platen snel kan ophangen.
Nu zijn de bedrijfsgebouwen vanuit de lucht niet zoo opvallend, de steile daken zijn gecamoufleerd met een donkere steenlaag.
De bezinkvijvers zouden de vijandelijke vliegtuigen, vooral 's nachts, tot een baken kunnen dienen.
Natuurlijk zullen hiertegen ook maatregelen worden genomen, al is nog niet zeker welke.
In elk geval, het waterleidingbedrijf toont, dat het den ernst der tijden met kalmte onder
het oog durft zien en dat het zal trachten de levering van het zoo noodige water onder alle
omstandigheden te verzorgen.